Nieuw onderzoek laat zien dat ontbossing gelinkt aan supermarktvlees toeneemt

Een overweldigende meerderheid van de Albert Heijn klanten in Nederland (85%) vindt dat supermarkten geen zaken moeten doen met bedrijven die vernietiging van bossen in Brazilië aanjagen. Dit blijkt uit een nieuwe YouGov-enquête voor Mighty Earth [1]. 

Terwijl de gedetecteerde ontbossing in de soja- en vlees aanvoerketens toeneemt, blijft de supermarktgigant zakendoen met bedrijven, zoals agro-multinationals JBS, Cargill en Bunge die het meest verantwoordelijk zijn voor het aanjagen van ontbossing. 

Nieuwe gegevens in de vandaag gepubliceerde Ontbossing Monitor voor Soja en Vlees van Mighty Earth laten zien dat er tweemaal zoveel ontbossing gelinkt aan soja-leveranciers aan Nederland is gedetecteerd.[2]

De Ontbossing Monitor bestrijkt de periode maart 2019-maart 2021 en toont aan dat de twee grootste Europese importeurs van soja, Bunge en Cargill, de slechtst presterende sojahandelaren zijn. Cargill is verbonden aan meer dan 66.000 hectare ontbossing, terwijl Bunge verbonden is met bijna 60.000 hectare ontbossing, in beide gevallen een gebied van drie keer de oppervlakte van Amsterdam. [3] 

Wouter Kolk, Directeur Nederland van Mighty Earth: “Ontbossing in Brazilië, gedreven door soja voor supermarktvlees, wordt elk jaar erger. Dit voedt de klimaatcrisis en draagt bij aan de verwoesting van het leefgebied van kwetsbare diersoorten zoals de jaguar. Hoog tijd dat Albert Heijn luistert naar haar klanten en bedrijven die ontbossing aanjagen, zoals Cargill en Bunge, uitsluit.“ 

Uit onderzoek van Greenpeace Nederland blijkt dat Albert Heijn, van alle bedrijven in de sojaketen, het meeste verdient aan deze handel.  

Sigrid Deters, campagneleider bij Greenpeace zegt daarover: “Het is van de zotte dat bedrijven zoals Albert Heijn wel de lusten, maar niet de lasten willen dragen van de sojahandel. Als je je medeverantwoordelijkheid voor misstanden niet kunt uitsluiten, dan moet je zo’n grondstof niet meer gebruiken. Om bedrijven te verplichten om ontbossing uit hun keten te weren, pleiten wij voor een stevige EU-bossenwet.” 

Albert Heijn lijkt de kritiek inmiddels ter harte te nemen. In een vandaag gepubliceerde verklaring op haar website doet de supermarkt een belangrijke nieuwe ontbossingvrij belofte: “Albert Heijn accepteert daarom geen soja voor gebruik in onze (in)directe toeleveringsketens die in verband gebracht kan worden met ontbossing of landconversie die na 1 augustus 2020 heeft plaatsgevonden. Wij gaan samen met onze leveranciers en alle schakels in onze toeleveringsketen werken om een aanpak te implementeren om dit te kunnen borgen.”  

Wouter Kolk: “Dit is een belangrijke stap van Albert Heijn, die gevolgd moet worden door Lidl, Aldi, Jumbo en andere supermarkten. Het is echter essentieel dat Albert Heijn deze ontbossingvrij belofte nu ook waarmaakt met concrete acties, waaronder het uitsluiten van sojaleveranciers die weigeren mee te werken.” 

Andere supermarkten en fastfoodbedrijven in Nederland verkopen ook industrieel vlees dat ontbossing voedt, waaronder Jumbo, Lidl en Aldi. Albert Heijn is marktleider in Nederland en onderdeel van Ahold Delhaize, een van de tien grootste supermarktketens ter wereld. Ahold kwam recent als een van de slechtst scorende supermarkten uit de bus in een onderzoek naar de aanpak van ontbossing in de vleesproductieketen. Het moederbedrijf van Albert Heijn boekte vorig jaar, tijdens de pandemie, een recordwinst 74,7 miljard euro (een stijging van 18%).

Wouter Kolk: “Meer dan 10 jaar geleden beloofde Albert Heijn en andere supermarkten plechtig dat ze ontbossing uit hun aanvoerketens in 2020 zouden verbannen. Het is hoog tijd dat Albert Heijn en ander supermarkten die gebroken belofte alsnog inlossen.” 

NGO Mighty Earth lanceert de #StopFeedingDeforestation campagne om ervoor te zorgen dat Albert Heijn en andere supermarkten nu doorpakken en geen zaken meer doen met bedrijven die, in de soja- en vleesproductieketen van de supermarkten, de verwoesting van het Braziliaanse Amazonegebied en de Cerrado-savanne aanjagen. 

75% van de Nederlandse supermarktklanten vindt volgens de YouGov-enquête dat supermarkten moeten worden verplicht om actie te ondernemen tegen ontbossing.  

Industriële vleesproductie is een belangrijke oorzaak van het verwoesten van bossen door vee- en sojateelt om kippen en varkens te voeren. Een recent rapport van het Wereld Natuurfonds (WWF) toont aan dat soja (nr.1) en rundvlees (nr. 3) twee van de drie grondstoffen zijn die in de EU worden ingevoerd en die tussen 2005 en 2017 de meeste ontbossing veroorzaakte. Nederland komt uit hetzelfde onderzoek per hoofd van de bevolking naar voren als meest gelinkte Europese land aan ontbossing. Volgens het CBS importeerde Nederland in eerste helft van 2020 40% meer Braziliaanse sojabonen (1,6 miljard kilogram) dan het jaar ervoor. 

De toenemende ontbossing, gedreven door soja- en vleeshandelaren, past binnen de algehele stijging van ontbossing in Brazilië. Vorig jaar steeg de ontbossing in Brazilië met 25% tot 1,7 miljoen hectare, blijkt uit onderzoek van de Universiteit van Maryland en het digitale monitoringplatform Global Forest Watch [4]. 

De Ontbossing Monitor van Mighty Earth heeft 235 specifieke gevallen van ontbossing en landconversie geregistreerd en gerapporteerd aan bedrijven als JBS, Cargill en Bunge. In slechts één van die gevallen heeft een bedrijf de banden verbroken met een soja-boerderij die land heeft ontbost. 

Landbouw is wereldwijd de belangrijkste aanjager van ontbossing. 80% van het wereldwijde bosverlies is toe te schrijven aan het kappen van bossen voor landbouwgrond om landbouwproducten te produceren, zoals rundvlees, soja en palmolie [5]. 

Opmerkingen voor de redactie:

[1]YouGov-enquête resultaten:

1. Nederlanders willen ontbossingsvrij vlees en zijn bereid om over te stappen op duurzamere merken
   1. Meer dan de helft (56%) van de Nederlandse supermarktklanten zouden (zeer/enigszins) waarschijnlijk ontbossingsvrij vlees kopen.
   2. Een meerderheid van Albert Heijn’s klanten (55%) zou naar een andere supermarkt verhuizen als die meer zouden doen om klanten te beschermen tegen het consumeren van ‘ontbossende’ kip-, rund en varkensvlees.

2. Gebrek aan vertrouwen in supermarkten als het gaat om ontbossing
   1. Meer dan de helft (53%) van de supermarktklanten denkt dat supermarkten niet erg, of helemaal niet transparant/eerlijk zijn over de link tussen supermarktvlees en ontbossing.
   2. Iets meed dan de helft (51%) van de supermarktklanten vertrouwt supermarkten niet erg, of helemaal niet om ontbossing aan te pakken.

3. Klanten willen niet dat supermarkten zakendoen met bedrijven die de vernietiging van bossen in Brazilië aanjagen.
   1. Meer dan vier op de 5 Nederlanders vindt dat supermarkten geen zaken moeten doen met bedrijven die betrokken zijn bij ontbossing in Brazilië. (85% van de Albert Heijn klanten)
   2. Drie van de vier (75%) van de Albert Heijn-klanten vindt dat supermarkten moeten worden verplicht om actie te ondernemen tegen ontbossing.

Dieetgewoonten van meer dan 1000 ondervraagden in Nederland: 54% zijn vleeseters; 19% Flexitariër; 8% Vegetariërs + Pescetariër + Plantaardige diëten; 1% Veganisten.

De totale steekproefgrootte in Nederland was 1004 volwassenen (555 Albert Heijn klanten). Veldwerk werd uitgevoerd tussen 10 – 12 maart 2021. De enquête is online uitgevoerd. De cijfers zijn gewogen en zijn representatief voor alle Nederlandse volwassenen (18+).

[2] Er is slechts één geval van ontbossing ooit opgelost van de 235 die zijn geregistreerd. Elke maand gebruiken MightyEarth en onderzoeksorganisatie Aidenvironment op satellietbeelden gebaseerde ontbossingswaarschuwingen van Braziliaanse overheidsinstanties, eigendomsbeelden, onderzoeken door het lokale team en engagement met bedrijven om de banden tussen sojahandelaren, rundvleesverwerkers en bosvernietiging in Brazilië vast te stellen. Mighty Earth’s Soy&Cattle Deforestation Tracker(Ontbossing Monitor) concrete cases van grootschalige ontbossing en landconversie in de Amazone en Cerrado aan sojahandelaren en vleesverwerkers. Het legt niet alle ontbossing in Brazilië vast. Die is vele malen groter. De volledige dataset en methodologie zijn beschikbaar op https://www.mightyearth.org/soy-and-cattle-tracker/

[3] Volgens Mighty Earth’s Ontbossing Monitor voor Soja en Vlees die vandaag is gepubliceerd, zijn Bunge en Cargill de slechtst presterende sojahandelaren, ondanks hun recente duurzaamheidsrapporten die hun bijna ontbossingsvrije toeleveringsketens aanprijzen. Cargill is verbonden met meer dan 66.000 hectare ontbossing en landconversie – het grootste aantal van alle sojahandelaren Inmiddels is Bunge gekoppeld aan bijna 60.000 hectare ontruiming, waarvan ruim een derde in beschermde gebieden. Meer overhttps://www.mightyearth.org/soy-and-cattle-tracker/

[4]Wereldwijde ontbossingspercentages en statistieken per land | GFW (globalforestwatch.org). Volgens de Braziliaanse ruimtevaartorganisatie (INPE) is de ontbossing van het Amazoneregenwoud in het land gestegen tot een hoogtepunt in 12 jaar. Ten opzichte van het vorige jaar was er een stijging van 25%

[5]https://www.fern.org/publications-insight/what-are-the-causes-of-deforestation-1975/

English

Nieuw onderzoek van de internationale milieuorganisatie Mighty Earth linkt de grootste soja-exporteurs naar Nederland aan grootschalige ontbossing en landconversie. In de afgelopen anderhalf jaar detecteerde Mighty Earth verwoesting van meer dan 200.000ha Braziliaans regenwoud en savanne – een gebied meer dan twee keer zo groot als de Veluwe. Nederlandse supermarkten zijn daardoor blootgesteld aan grote ontbossing–risico’s.  

Mighty Earth’s Soy & Cattle Deforestation Tracker brengt gegevens aan het licht die vlees-en sojahandelaren verbinden met ontbossing en landconversie in het Braziliaanse Amazonegebied en de Cerrado. De Amerikaanse agro-giganten Cargill en Bunge zijn de slechts scorende soja-handelaren in Mighty Earth’s onderzoek. Cargill en Bunge zijn door hun relaties met mega-boerderijen gelinkt aan respectievelijk 61.260ha en 38.976ha aan verwoest land. Mighty Earth roept Nederlandse supermarkten op hun banden met deze slechtst scorende soja-handelaren te verbreken.  

Op vragen van Mighty Earth konden Albert Heijn, Jumbo, Lidl en ALDI hun banden met deze of andere soja-bedrijven bevestigen nog ontkennen. De supermarkten stuurden echter recent nog een brandbrief aan de grote soja-handelaren waarin ze met sancties dreigen als de soja-handelaren niet onmiddellijk actie tegen ontbossing ondernemen.i De bulk van de soja wordt gebruikt in goedkoop krachtvoer voor de kippen- en varkensindustrie, daarna belandt het in de schappen van supermarkten. 

Wouter Kolk, Campagnedirecteur Mighty Earth: “Nederlandse consumenten willen deze Kerst niet vieren met vlees dat soja bevat waarvoor Braziliaans bos is verwoest. We roepen de CEO’s van Albert Heijn, Jumbo, Lidl en ALDI op om hun banden met slecht scorende soja-giganten als Cargill en Bunge te verbreken. Dat is de enige manier om te zorgen dat deze bedrijven stoppen met het voeden van de verwoesting van Braziliaanse natuur.”   

Mighty Earth is deze week een petitie gestart waarmee klanten van Albert Heijn, Jumbo, Lidl en Aldi de supermarkten oproepen geen zaken meer te doen met soja-giganten als Cargill.  

Cargill en Bunge exporteerden samen bijna 580.000 ton soja naar de havens van Rotterdam en Amsterdam. Nederland is een van de grootste soja-importeurs van de wereld en de grootste Europese importeur van soja uit Brazilië. In het eerste half jaar van 2020 groeide de Nederlandse import van Braziliaans soja met 40%.  

Het Mighty Earth onderzoek laat zien dat meer dan 60% van de geïmporteerde soja uit de Amazone en de Cerrado komen – de gebieden met de grootste risico’s op ontbossing en landconversie. Nederlandse supermarkten waaronder Albert Heijn, Jumbo, Lidl en ALDI worden via bedrijven als Cargill en Bunge blootgesteld aan hoge ontbossing-risico’s.  

De Soy & Cattle Deforestation Tracker van Mighty Earth toont de omvang van ontbossing en landconversie gelinkt aan de 10 grootste agrobedrijven die actief zijn in Brazilië en die rundvlees en soja verhandelen naar Europa, China en de VS. De Tracker rangschikt bedrijven op basis van de omvang, ernst en reactie op de ontbossing en landconversie die verband houdt met hun toeleveringsketens. 

Nieuw rapport documenteert de “onbekwaamheid en incoherentie op grote schaal” van de in de VS gevestigde reus uit de agrosector.

11 juli 2019

MINNEAPOLIS, Minn. – Milieucampagne-organisatie Mighty Earth kondigde vandaag aan dat het Cargill uit Minnesota heeft uitgeroepen tot het “Slechtste Bedrijf ter Wereld” vanwege zijn gewetenloze handelspraktijken, vernietiging van het milieu en herhaalde inzet voor het belemmeren van wereldwijde vooruitgang op het gebied van duurzaamheid. Het nieuwe rapport van Mighty Earth, “Cargill: Het Slechtste Bedrijf ter Wereld“, documenteert tientallen jaren van slechte daden door het bedrijf en onderstreept de noodzaak van dringende actie.

“In mijn 40-jarige carrière in het Congres heb ik het opgenomen tegen tal van bedrijven die zich schuldig hadden gemaakt aan diverse misbruiken,” schrijft voormalig Congreslid en Mighty Earth-voorzitter Henry Waxman in het rapport. “Ik heb uit de eerste hand de schadelijke gevolgen gezien van bedrijven die tijdens hun werkzaamheden geen ruimte hebben voor ethiek. Maar Cargill is daarbij wel zeer opvallend.”

“Als een van de grootste bedrijven ter wereld heeft Cargill een verantwoordelijkheid om zijn buitenmaatse invloed onder ogen te zien,” aldus Glenn Hurowitz, de CEO van Mighty Earth. “Mighty Earth voert campagnes over de hele wereld om te pleiten voor duurzame bedrijfspraktijken, en Cargill bleef overal opduiken toen onze onderzoeken ‘slechte spelers’ aan het licht brachten. Of we nu werkten aan palmolie in Zuidoost-Azië, aan de cacaoteelt in West-Afrika of aan de sojateelt in Zuid-Amerika, Cargill stond altijd klaar om de vooruitgang te dwarsbomen en gezamenlijke inspanningen voor het natuurbehoud te belemmeren. Gezien hun alomtegenwoordigheid en halsstarrigheid, besloten we dat het tijd was om hun dubieuze verleden eens onder de loep te nemen.”

Maandenlang heeft Mighty Earth gesprekken gevoerd met Cargill, ook op het CEO-niveau, om de bevindingen van het rapport te bespreken en naar oplossingen voor de lange termijn te zoeken. Mighty Earth heeft gediend als een belangrijke organisator voor andere sectoren, waaronder rubber, chocolade en palmolie, toen die bedrijven probeerden hun milieunormen en gevolgen voor het milieu te verbeteren. Cargill heeft echter geweigerd, telkens en telkens opnieuw, om de problemen die Mighty Earth identificeerde inhoudelijk aan te pakken. In plaats daarvan blijft Cargill voorrang geven aan de ontbossers in zijn toeleveringsketens, boven het klimaat of de roep om duurzaamheid van hun klanten.

“In persberichten en openbare uitspraken presenteert de agrogigant Cargill zichzelf als gefrustreerd door ontbossing, alsof het een of andere externe factor is waar ze geen controle over hebben, zoals slecht weer,” aldus Hurowitz. “Maar ontbossing is niet iets wat Cargill overkomt, het is iets wat Cargill zelf doet.”

In het nieuwe rapport van Mighty Earth wordt Ahold Delhaize, een internationale supermarktgigant die eigenaar is van Stop & Shop, Giant, Food Lion, Hannaford en vele andere merken, geïdentificeerd als een belangrijke klant van Cargill die onmiddellijk actie zou kunnen ondernemen. Ahold Delhaize heeft ondanks zijn eigen beloften op het vlak van duurzaamheid onlangs een nieuwe vleesverpakkingsfabriek geopend in Rhode Island, als een joint venture met Cargill.

“Het is belangrijk voor Ahold Delhaize en andere klanten van Cargill om nieuwe inkoopnormen te bepalen die de ontbossing elimineren uit hun toeleveringsketens. Ze hebben de macht om de hand van Cargill te dwingen, maar hun voortdurende inactiviteit maakt hen medeplichtig aan het misdrijf van Cargill,” aldus Mat Jacobson, de Mighty Earth senior directeur voor bossen. “Cargill heeft alleen maar zo lang kunnen wegkomen met zijn slechte gedrag, omdat het geen merk is dat op de consument gericht is. Maar als mensen wisten dat het voedsel dat ze bij McDonald’s, Stop & Shop of Target krijgen, de regenwouden vernietigt of met kinderslavernij is geproduceerd, zouden ze geschokt zijn.”

De publicatie van het baanbrekende rapport van Mighty Earth vormt het startschot voor een meerjarige campagne van meerdere miljoenen dollars, die is gericht op Cargill en zijn klanten en die er bij de reus uit de agrosector op zal aandringen om ontbossing en schendingen van de mensenrechten te elimineren uit zijn toeleveringsketen. Om de campagne te lanceren, betoonden lokale activisten en bondgenoten van Mighty Earth, waaronder Minnesota Clean Water Action, Cargill eer voor zijn twijfelachtige onderscheiding met een rally buiten het hoofdkantoor van Cargill in Minnesota, waarbij het bedrijf een “duim omlaag”-plakkaat ontving.

Over het rapport

Belangrijkste bevindingen:

• Cargill staat op het punt om nog meer schade toe te brengen aan kwetsbare ecosystemen in Brazilië, door te profiteren van het feit dat president Bolsonaro cruciale voorschriften op het gebied van milieubescherming heeft teruggedraaid. In 2014 heeft Cargill beloofd om tegen 2020 de ontbossing te beëindigen voor alle goederen in zijn toeleveringsketen. Met nog maar een jaar te gaan is Cargill de ontbossing blijven stimuleren, is het een van de slechtste spelers op het wereldtoneel gebleven en staat nu op het punt om het begin van een Bolsonaro-tijdperk zonder enige voorschriften in de bossen van Brazilië te omarmen.
• In november 2017 werd Cargill door de Commodity Futures Trading Commission een boete van 10 miljoen dollar opgelegd voor het jarenlange opzettelijk onjuist rapporteren van zijn handelswaarden (tot wel 90 procent) om daarmee zowel de overheid als zijn handelspartners te bedriegen. In oktober 2018 ontving David Dines, de Cargill-directeur die verantwoordelijk was voor deze schendingen, een promotie tot Chief Financial Officer.
• Het land van inheemse volken die afhankelijk zijn van bossen is aangetast door met Cargill verbonden sojaplantages in Brazilië. Ze zijn van hun traditionele land verdreven en ervaren een sterke toename van kanker, geboorteafwijkingen, miskramen en andere ziekten die verband houden met pesticiden en herbiciden die worden gebruikt om soja te verbouwen, welke vaak worden gesproeid door vliegtuigen die rechtstreeks boven hun hoofd vliegen.
• Cargill is een van de top tien grootste vervuilers in de Amerikaanse voedingsmiddelenindustrie voor meer dan een dozijn verontreinigende stoffen, waaronder formaldehyde, lood, asbest, waterstofcyanide en kwik.

Er zijn foto- en videomiddelen met betrekking tot het rapport en de activiteiten van Cargill voor verschillende grondstoffen beschikbaar voor de media.

Contact: Alex Armstrong, [email protected]